Οι νοικοκυρές ζυμώνουν με τον παραδοσιακό τρόπο την Κουλούρα, μέσα σε ξύλινες σκάφες και με τη χρήση αλευριού πολύ καλής ποιότητας, ψιλοκοσκινισμένου, με πολλά αρωματικά βότανα και με αρκετή δόση από καρύδια, σταφίδα, κρασί και λάδι. Αφού την στολίσουν με πολλά περίτεχνα σχέδια από το ίδιο ζυμάρι και αφού την εμπλουτίσουν με κάποιο χρυσό ή ασημένιο νόμισμα, που το αποκαλούν «ηύρεμα», την ψήνουν σε φούρνο με ξύλα και τη διατηρούν ζεστή μέχρι τη βραδινή οικογενειακή ιεροτελεστία.
Παραμονή Χριστουγέννων, η
οικογένεια μαζεύεται στο εορταστικό τραπέζι το οποίο φιλοξενεί στο κέντρο του, τη
μεγάλη χριστουγεννιάτικη κουλούρα, μια νταμιτζάνα κόκκινο κρασί και τα πιάτα για
το βραδινό έδεσμα. Το έδεσμα δεν είναι άλλο από μπρόκολο, που
φτιάχνεται μέσα σε λίγα λεπτά από τις νοικοκυρές και σερβίρεται με λεμόνι, ντόπιες
ελιές και κρεμμύδι.
Δίπλα από την αναμμένη εστία του σπιτιού βρίσκεται ένα ποτήρι
που περιέχει λάδι με κρασί και ένα θυμιατό κάτω από την εικόνα της Παναγίας με το
θείο βρέφος. Ο μεγαλύτερος άνδρας της οικογένειας παίρνει τον δίσκο με την
κουλούρα στα χέρια του. Πάνω στον δίσκο ακουμπάνε τα χέρια τους όλα τα μέλη της
οικογένειας. Ο δίσκος με την κουλούρα μεταφέρεται πάνω από τη φωτιά στο
αναμμένο τζάκι. Εκεί ο αρχηγός της οικογένειας τη σταυρώνει τρεις φορές και χύνει
πάνω της λαδόκρασο, ψάλλοντας το γνωστό απολυτίκιο «Η Γέννησις σου
Χριστέ...».Η νοικοκυρά θυμιατίζει όλο το σπίτι και ένας από τους νεότερους της
οικογένειας παίρνει το τουφέκι του σπιτιού και πυροβολεί από το παράθυρο στον
αέρα. Τα σμπάρα συμβολίζουν την χαρμόσυνη είδηση ότι στο σπίτι αυτό γεννήθηκε
ήδη ο Χριστός.
Η ιεροτελεστία κρατά λίγα μόλις λεπτά και μετά αρχίζουν οι ευχές. Η κουλούρα επιστρέφει στο τραπέζι κι εκεί ο αρχηγός τής οικογένειας αρχίζει να κόβει
τα κομμάτια. Το πρώτο ανήκει στον Χριστό, το δεύτερο στον φτωχό, το τρίτο στο
σπίτι και μετά στα μέλη της οικογένειας στα οποία διανέμεται κατά σειρά ηλικίας.
«Ἡ Γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως ἐν αυτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο Σὲ προσκυνεῖν τὸν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης καὶ Σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν Κύριε δόξα Σοι.»
Ανήμερα των Χριστουγέννων, το επίσημο και το παραδοσιακό φαγητό στο χριστουγεννιάτικο μενού ήταν το αυγολέμονο (μοσχάρι ή κότα) και αυτό έχει μείνει μέχρι σήμερα.
Απαραίτητα επίσης ήταν το ντόπιο λαδοτύρι, άφθονο σπιτικό κρασί κόκκινο ή βερντέα και στη μέση του τραπεζιού το χριστόψωμο. Σε διάφορα χωριά της Ζακύνθου Παντοκράτορα και Λιθακιά ανήμερα των Χριστουγέννων, υπάρχει το έθιμο, να μαγειρεύουν πρασοσέλινο με κρέας μοσχάρι.
Την άλλη μέρα της Παναγίας ψήνουν γαλοπούλα με πατάτες. Σ’ όλη τη Ζάκυνθο γιορτάζουν οι Παναγιώτηδες.
Πηγή:
1) ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: Ελένη Χιωτάκη Ελευθερία Τωράκη Ελευθερία Τιτάκη
http://6lyk-irakl.ira.sch.gr/project/2013_2014/b_semester/B3_project.pdf
2) http://imerazante.gr/2016/12/24/138206
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου